Terwijl wereldleiders aan het onderhandelen waren op de Klimaattop in Dubai vond op 6 december 2023 het evenement ‘De Top van Onderop’ plaats in het Spant! (Bussum). Het Netwerk Duurzame Dorpen stond op het programma om de sessie ‘Zo worden Friese dorpen duurzaam’ te geven.
Deze dag werd georganiseerd door het Nationaal Klimaat Platform, dit platform helpt het klimaatbeleid te versnellen en vormt een brug tussen samenleving en het beleidsproces in Den Haag.
Onze collega’s Johannes Lankester en Sybrand Frietema stonden op het programma om een sessie te geven over de kracht van de Friese initiatieven. Helaas kon Sybrand vanwege ziekte niet aanwezig zijn. Gelukkig kon collega Bregje Hamelynck bijspringen om te vertellen over de Voedselwerkplaats. Tijdens de presentatie werd de Handreiking Mienskipsenergie getoond.
In deze handreiking biedt de RES Fryslân overheden, initiatiefnemers én bewoners een eenduidige manier om processen vorm te geven die betrokkenheid, zeggenschap en draagvlak van de brede omgeving dichterbij brengen. De flyer met 10 stappen vond gretig aftrek na afloop van de presentatie.
Kortom: een geslaagde dag waarbij de kracht van lokale duurzaamheidsinitiatieven weer op de landelijke kaart is gezet!
Terwijl wereldleiders aan het onderhandelen waren op de Klimaattop in Dubai vond op 6 december 2023 het evenement ‘De Top van Onderop’ plaats in het Spant! (Bussum). Het Netwerk Duurzame Dorpen stond op het programma om de sessie ‘Zo worden Friese dorpen duurzaam’ te geven. Deze dag werd georganiseerd door het Nationaal Klimaat Platform, dit […]
Het Energiehuis deelt kennis, helpt bij de opstart van initiatieven en creëert de juiste randvoorwaarden voor succesvol lokaal eigendom en participatie. Met onze ervaring en door het bundelen van krachten bouwen we aan een sterke basis voor de groei van Mienskipsenergie. Samen zorgen we voor succesvolle projecten en versterken we de energietransitie van onderop. Zo draagt het Fries Energiehuis actief bij aan de regionale energiestrategie en een duurzamer Fryslân.
➢ Ondersteuning op maat: Initiatiefnemers kunnen met vragen terecht bij het Fries Energiehuis. We helpen met opstart en organisatie, de samenwerking met de omgeving, met de gemeente en met bedrijven.
➢ Centrum voor leren, kennisdeling en samenwerking: Met kennissessies, leergroepen en ontmoetingen versterken we initiatiefnemers en projecten.
➢ Eén netwerk onder één dak: We verbinden bestaande projecten en stimuleren samenwerking tussen inwoners, bedrijven en lokale overheden. Ook stroomlijnen we de regelingen en subsidies die er voor energie-initiatieven zijn vanuit diverse (landelijke) organisaties en overheden.
De stichting Fries Energiehuis helpt inwoners, bedrijven en overheden verduurzamen. Onze begeleiders ondersteunen bij het opzetten en organiseren van duurzame, collectieve energieprojecten. Inwoners van Fryslân en de Friese overheden kunnen bij het Fries Energiehuis terecht voor advies en voor kennis op het gebied van collectieve, duurzame energieprojecten. Met elkaar bepalen we daarbij de stappen en acties die nodig zijn voor een project en welke partijen aangehaakt moeten worden. Initiatiefnemers kunnen rekenen op deskundige begeleiding bij het opstarten van hun initiatief via drie maatwerkgesprekken in de opstartfase. Daarnaast organiseert het FEH diverse netwerkbijeenkomsten, webinars en leerprogramma’s voor initiatieven. Ook zal via de website van het FEH alle kennis en praktijkervaring ontsloten worden om zo van elkaar te leren en sneller stappen te kunnen zetten.
Het Fries Energiehuis ondersteunt lokale initiatieven op het gebied van energiebesparing, opwek en warmte in Fryslân. Als kenniscentrum en verbinder helpt het Fries Energiehuis bewonersinitiatieven, bedrijven en gemeenten samen te werken aan duurzame projecten.
De gemeente Súdwest Fryslân vindt het belangrijk om in de ontwikkeling van een nieuw energiesysteem inwoners te betrekken bij de totstandkoming van beleidskeuzes, zodat deze beter aansluiten bij de wensen en behoeftes van inwoners en er naast technische oplossingen ook aandacht is voor sociale aspecten en acceptatie.
Uit diverse onderzoeken (w.o. Fries Sociaal Planbureau) blijkt dat bewoners binnen de energietransitie gehoord en gezien willen worden.
Met de ondertekening van een convenant krijgen de inwoners van Bolsward structureel een stem en kunnen ze structureel meedenken met de energieoplossingen in Bolsward. Dat gebeurt via het Energieplatform Bolsward.
Lees meer op: https://platformenergiebolsward.buurkracht-online.nl
In Bolsward is de gemeente bezig om een energiesysteem te ontwikkelen om heel Bolsward aardgasvrij te maken en mogelijk te voorzien van duurzame opwek van elektriciteit en warmte.
Energiegemeenschappen zijn in de wet vastgelegde nieuwe samenwerkingsvormen waarin gemeenschappen – burger én bedrijven – de energievoorziening naar zich toe kunnen trekken. Voor burgers die collectief met warmte aan de slag willen, worden warmtegemeenschappen in het leven geroepen. Het bijzondere is dat gemeenten nu beter en makkelijker kunnen samenwerken met groepen burgers die het voortouw willen nemen in de verduurzaming.
Wie meer wil lezen voor energiegemeenschappen kan meer lezen op de site van de overheid:
https://www.regionale-energiestrategie.nl/participatie/lokaal+eigendom/energiegemeenschappen/default.aspx
Voor wie zelf wil lezen hoe de gemeente Amsterdam energiegemeenschappen omarmt:
https://openresearch.amsterdam/nl/page/115890/naar-een-volwaardige-en-volwassen-positie-van-energiegemeenschappen
Vanaf 1 januari 2025 is energie delen in de nieuwe Energiewet opgenomen. In die wet is opgenomen is het voor iedereen met zonnepanelen op het dak mogelijk geworden om energie te delen. Dat niet alleen, ook een energiegemeenschap met een zonneveld of dorpsmolen kan de opgewekte stroom delen met haar leden. Dat betekent dat het concept van Local4Local (energie leveren tegen een stabiele, eerlijke prijs) ook mogelijk is. De twee Nederlandse coöperatieve energiebedrijven zijn hier volop mee aan het experimenteren.
In 2022 werd een nieuwe dorpsmolen geplaatst om de oude te vervangen en de energieopbrengst aanzienlijk te vergroten. De moderne EWT DW 61 produceert nu ongeveer 2.200.000 kWh per jaar, waarmee de dorpen meer duurzame stroom opwekken. De stroom wordt geleverd aan Energie van Ons, de coöperatieve energieleverancier. Middels deze energieleverancier neemt een deel van de 540 huishoudens stroom en gas af. De opbrengsten van de dorpsmolen worden ingezet voor lokale projecten, zoals gezamenlijke inkoopacties, de aanschaf van LED-verlichting voor het sportveld en het stimuleren van deelvervoer met een elektrische deelauto. Zo blijft de dorpsmolen van Reduzum niet alleen een symbool van groene lokaal opgewekte energie, maar ook van gemeenschapszin en vooruitgang.
Fotograaf afbeeldingen: Siep van Lingen
De dorpsmolen van Reduzum werd in 1994 opgericht met als doel duurzame energie op te wekken voor en door de dorpen Reduzum, Friens en Idaerd. Deze eerste dorpsmolen symboliseerde de betrokkenheid van de gemeenschap bij groene lokale energie en zelfvoorziening. De oude turbine wekte per jaar ongeveer 350.000 kWh op, wat een belangrijke bijdrage leverde aan de lokale energievoorziening en bewustwording rondom duurzaamheid.
Wij vinden: stroom is de voeding van de toekomst. Die voeding verbouwen we nu zelf met onze Stroomtuin. We organiseren het als een volkstuin. Met een organisatie van vrijwilligers in een coöperatie zonder winstoogmerk. Alleen oogsten we geen groente, maar stroom.
Op het weiland naast het industrieterrein aan de Zuidwesthoekweg in IJlst realiseerden we samen een 2ha grote zonneweide met bijna 7.300 panelen.
De Stroomtuin is een initiatief van de Energiecoöperatie IJlst.
In 2020 heeft de Energiecoöperatie IJlst de stroomtuin van IJlst gebouwd. Het mooiste en best in het landschap geïntegreerde zonnepark van Fryslân. Samen met één windmolen aan de andere kant van IJlst, wekken we nu precies genoeg stroom op om alle gezinnen van IJlst te vergroenen. Dat vonden we een mooi doel.
De Enerzjy Koöperaasje Aldeboarn U.A. (afgekort EKA) is ontstaan op initiatief van enkele “groene” Boarnsters. In oktober 2014 werd het plan geboren om een lokale energiecoöperatie te starten en een jaar later zijn we officiëel opgericht.
Wij willen met ons dorp bijdragen aan de groene energiedoelen van Nederland en energie betaalbaar houden voor Aldeboarn. Door samen te verduurzamen en minder afhankelijk te zijn van externe en niet duurzame energiebronnen zorgen we hiervoor. Onze doelstellingen zijn als volgt:
Enerzjy Koöperaasje Aldeboarn (EKA) helpt bewoners en het dorp verduurzamen en wekt duurzame en betaalbare energie op voor onze regio. Dit moet uiteindelijk een energieneutraal Aldeboarn opleveren.
Het complete logboek is te vinden op de website van Warm Heeg of hiernaast te downloaden. Heb je vragen of wil je op de hoogte blijven? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief van Warm Heeg of bezoek de website.
Het logboek van Warm Heeg heeft een update gekregen waardoor ontwikkelfase 2.2 nu ook is opgenomen.
Aansluiting op het collectieve warmtenet moet straks haalbaar en betaalbaar zijn voor iedereen. De warmte gaan we halen uit het oppervlaktewater van het Hegermeer. Hoe dat in zijn werk gaat en wat de stand van zaken is kun je lezen op www.warmheeg.nl
Aardgasvrij worden met een collectieve warmtevoorziening voor het hele dorp, daar draait het om bij Warm Heeg.
Plaatselijk Belang heeft samen met de projectgroep Restwarmte van FrieslandCampina het plan opgevat om samen met de inwoners van Workum na te denken over het ontwikkelen van ideeën over hoe wij de stad duurzamer kunnen maken. Dat kan bijvoorbeeld door het opwekken van energie in onze stad meer in eigen hand te nemen.
Om te weten te komen, wat er in Workum op dit gebied leeft en welke (on) mogelijkheden de Workumers zien, wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde Energie Mix Methode. Met deze methode maak je inzichtelijk welke oplossingen voor Workum haalbaar zijn en voor welke oplossingen er in Workum draagvlak is.
Voor deze methode is een 30-tal Workumers 2 avonden bij elkaar geweest om hierover te brainstormen. De eerste avond was er vooral een van verkenning en was op 18 april jl. De tweede avond vond plaats op 22 mei jl. wederom in de Klameare.
Op deze avond vond er een verdieping plaats van de ‘opbrengst’ van de eerste avond en die was visueel gemaakt met behulp van een grote plattegrond van Workum. Dan blijkt direct dat er lastige keuzes zullen moeten worden gemaakt en welke obstakels je tegenkomt bij die keuzes.
Willen we windenergie, maar waar moeten die molens dan staan? Willen we zonnepanelen op alle daken in Workum, vooral op het industrieterrein en langs de N359, maar hoe dan met de vele monumenten, die Workum heeft? Een zeer grote bijdrage aan een duurzaam Workum is besparing door middel van isolatie. Dat is voor de vele monumenten in Workum ook een lastige opgave. Ook de restwarmte van FrieslandCampina biedt mogelijkheden en ook bv aquathermie (warmte uit het vele water in Workum) en hoe denken de Workumers daar over? De resultaten van beide avonden worden verwerkt in een rapport: Warmtevisie Workum. Na de zomervakantie worden de resultaten ruim met de inwoners van Workum gedeeld. Zij hebben invloed op de definitieve keuzes.
De deelnemers van beide avonden hebben een eerste aanzet gegeven voor die discussie. Zij hebben in 2 avonden ervaren hoe lastig het maken van keuzes voor Workum is, maar zijn wel erg enthousiast over de wijze van aanpak en over de opbrengst.
Deze 2 zeer intensieve avonden zorgde voor een zeer positieve afsluiting, waar de deelnemers werden vergeleken met ‘missionarissen’, die de conclusies samen zullen gaan uitdragen.
Het project Duurzaam Workum krijgt hulp van Energiewerkplaats Fryslân
Volgende pagina »