In Fryslân gebeurt van alles. Er is een Friese Voedselbeweging, een manifest ‘Sûn iten fan sûne grûn’ van de Friese Burgertop, een Dutch Cuisine-manifest als leidraad voor koksonderwijs, restaurants en binnen NHL Stenden. Er wordt gewerkt aan Friese Bloeizones, er zijn dorps- en schooltuinen, boeren die werken aan nieuwe landbouw, Jong Leren Eten en JOGG werken aan voedseleducatie en gezonde kantines op scholen en er wordt gewerkt aan een Friese Preventie Aanpak.
De provincie heeft Vroom’s Communicatie de opdracht gegeven om met en namens de Friese Voedselbeweging en andere betrokken partijen de Friese Samenwerkingsagenda Voedsel en Gezondheid 2021 op te stellen bestaande uit een overzicht van initiatieven, plannen voor 2021 en aanbevelingen voor de toekomst en vervolgstappen.
Het resultaat ervan treft u hierbij aan. En het is duidelijk. Burgers, agrariërs, organisaties, scholen, onderwijs, medici en bedrijven in Fryslân staan te trappelen om in 2021 aan de slag te gaan met voeding en gezondheid. Op lokaal, provinciaal, Noord-Nederlands en Europees niveau. Van bijna honderd initiatieven schetsen wij de plannen om het voedingspatroon, de productie en leefstijl van de Friezen gezonder te maken. We laten zien welke ondersteuning ze nodig hebben om die doelen te bereiken en hoe deze initiatieven bijdragen aan een scala van overheidsdoelstellingen.
De complete Friese Samenwerkingsagenda Gezondheid en Voedsel is hiernaast te downloaden.
De provincie Fryslân werkt samen met de Friese gemeenten aan een visie om meer mensen gezonder te laten eten en daardoor langer gezond te blijven. De corona- pandemie en de toename in obesitas — ook in Fryslân — laten zien hoe belangrijk dat is.
Door een markt te creëren voor duurzame producten uit de regio en het aanbod van boeren en producenten daarop af te stemmen, bouwen we samen aan een nieuw verdienmodel. We creëren daarmee niet alleen economische waarde voor het gebied, maar versterken ook onze lokale eetcultuur, landschap, biodiversiteit, water- en bodemkwaliteit. Als onderdeel van het wetenschappelijk onderzoek wordt ook aandacht besteed aan de relatie tussen een gezonde bodem, voedsel en humane gezondheid.
In 2024 is een consultatief proces georganiseerd om de partners en onderwerpen te verzamelen die we in een meerjarig vervolgproject aan de orde willen stellen om de duurzame korte keten substantieel tot ontwikkeling te brengen. Dit Plan van Aanpak is de weerslag van de diverse consultaties en de plannen die we dit jaar met elkaar gemaakt hebben.
Het Fieldlab Duurzame Korte Keten voor de Greidhoeke is onderdeel
van de BioRegio en een initiatief van Avalon Foundation, de Bio-Regio Greidhoeke, Feriening Biologyske Boeren Fryslân, De Voedselwerkplaats, Netwerk Duurzame Dorpen, Permacultuur-tuinderij Ús Hôf, en Melkveehouderij Brandsma’s Pleats, allen partners van De Friese Voedselbeweging. Dit door het Ministerie van LVVN gefinancierde project heeft als doel om perspectief te bieden aan de Friese landbouw- en voedseltransitie door een plan voor een substantiële duurzame korte keten in de Greidhoeke te ontwerpen.
Ús Hôf werkt op basis van de Permacultuur en is georganiseerd als CSA . We werken daarom met een abonnement op basis van solidaire betaling. Je betaalt aan het begin van het seizoen op het prijsniveau dat bij jouw eigen inkomen past. Je oogst zelf wekelijks de groenten, wanneer het jou uitkomt. Als je geen tijd hebt om zelf te oogsten kan je ook een groentetas-abonnement nemen, dan zetten we die op dinsdag- , donderdag- of zaterdagochtend voor je klaar in Sibrandabuorren, Sneek of Bolsward. Ook restaurants en instellingen kunnen verse, onbespoten groenten bij ons bestellen.
Ús Hof is als partner nauw betrokken bij verschillende pilots, onderzoeken en initiatieven in zowel de eigen regio (Súdwest-Fryslan) als landelijk.
Ús Hôf is de Permacultuur-tuinderij van Bregje Hamelynck en Michel Pauluis die zich heeft ontwikkeld tot een klein paradijs vol groenten, fruitbomen, bessenstruiken en bloemen. Een vorm van landbouw die de relatie tussen producent en consument weer herstelt. Zonder bestrijdingsmiddelen, puur natuur. Kraakvers en lekker.
De FBBF behartigt de belangen van de biologische landbouw in Fryslân. We doen dit in de breedste zin des woords. We doen dit door middel van deelname aan verschillende overleggen, het deelnemen aan en intitiëren van projecten die voor de ontwikkeling van biologische landbouw van belang zijn.
FBBF staat voor Feriening Biologyske Boeren Fryslân. Vertaald is het de vereniging van biologische boeren in Fryslân. Het is de belangenbehartiger voor de biologische sector in onze provincie. Onze leden hebben diverse biologische bedrijven van akkerbouw tot melkveehouderij en van glastuinbouw tot vleesvee. Veel van onze leden hebben daarnaast nog nevenactiviteiten zoals bijvoorbeeld natuurbeheer, recreatie, zorg of huisverkoop. De vereniging telt ongeveer 80 leden. Daarbij zijn er ook nog diverse donateurs die ons financieel ondersteunen.
Waar begin ik met de circulaire economie? Die vraag heeft elk lid van Vereniging Circulair Friesland zichzelf wel eens gesteld. En dat is mooi. Want deze belangrijke vraag maakte dat zeven bedrijven in 2015 de eerste stap zetten naar het sluiten van kringlopen. Samen met Provincie Fryslân en Gemeente Leeuwarden gaven zij opdracht tot een grondstofstromenanalyse van Fryslân. Op deze manier zetten zij de eerste stappen richting het ontstaan van Circulair Friesland. De provincie waar we elke winter weer hopen op een Elfstedentocht, met bruisende steden, pittoreske dorpjes en prachtige natuur.
Het netwerk van Circulair Friesland bestaat inmiddels uit zo’n 180 bedrijven, overheden, onderwijsinstellingen en (maatschappelijke) organisaties. En dat aantal blijft maar groeien. Onze leden trekken gezamenlijk op richting de circulaire economie, voor een duurzaam Fryslân en een volhoudbare wereld.
Door een markt te creëren voor duurzame producten uit de regio en het aanbod van boeren en producenten daarop af te stemmen bouwen we samen aan een nieuw verdienmodel. We creëren daarmee niet alleen economische waarde voor het gebied, maar versterken ook onze lokale eetcultuur, landschap, biodiversiteit, water- en bodemkwaliteit. Als onderdeel van het wetenschappelijk onderzoek zal ook aandacht worden besteed aan de relatie tussen een gezonde bodem, voedsel en humane gezondheid.
Bezoek de Friese Voedselbeweging voor meer informatie over de Duurzame Korte Keten
Het voorbereidende Fieldlab ‘Duurzame Korte Keten Greidhoeke’ is volop in bedrijf. Het project is onderdeel van de BioRegio en een initiatief van onderstaande partners van De Friese Voedselbeweging. Dit door het Ministerie van LNV en het programma voor plattelandsontwikkeling van de Europese Unie gefinancierde project heeft als doel om perspectief te bieden aan de Friese landbouw- en voedseltransitie door een substantiële duurzame korte keten te ontwikkelen in de Greidhoeke.
Bij Brandsma’s Pleats wordt met liefde en aandacht voor de koe en natuur gewerkt. Het is een biologische dynamische melkveehouderij en neemt een voorbeeld functie in als het gaat om natuurbeheer.
Het biologsiche dynamische karakter uit zich door de koe zoveel mogelijk in haar waarde te laten en samen te werken met de natuur.
Belangrijke waarden binnen het bedrijf zijn:
Brandsma’s Plaats verkoopt rauwe melk, kaas en vlees van eigen erf.
Biologische dynamische melkveehouderij aan de rand van Bolsward.
