Onze buurtmarkt-voedselcoöperatie is opgericht in Menaam. Daarom zit in ons logo een eenhoorn; het oude wapen van Menameradeel. De vereniging heeft als doel om het lokaal en duurzaam produceren van voedsel te stimuleren. Hierdoor beperken we vervoerskosten en dragen wij bij aan een omslag naar duurzame voedsel en landbouwsystemen. Dit geldt in eerste instantie voor onze eigen streek/Gemeente maar kan ook verder worden uitgezet.
Wij leggen dus contacten met boeren en voedselproducenten uit onze streek om bij hen biologische en/of duurzame/lokale producten te kopen. Door het gezamelijk inbrengen van de producten besparen wij op vervoerskosten en verpakkingsmaterialen. We zijn natuurlijk wel gebonden aan het seizoen.
De buurtmarkt, die gekoppeld is aan de voedselcoöperatie, heeft als doel om deze producten laagdrempelig toegankelijk te maken voor mensen uit de buurt. De buurtmarkt heeft als neveneffect dat nieuwe sociale verbindingen worden gelegd. Immers het “praatje” bij de plaatselijke middenstand zal of is verdwenen. Als buurtmarkt proberen wij hier een stukje invulling aan te geven.
We zijn een voedselcoöperatie en hebben als doel om het lokaal en duurzaam produceren van voedsel te stimuleren. Hierdoor beperken we vervoerskosten en dragen wij bij aan een omslag naar duurzame voedsel en landbouwsystemen.
Het initiatief voor de Buurtmarkt bij De Sibbe is begin 2024 genomen door Stadsboerderij De Sibbe die haar locatie beschikbaar wilde stellen voor een voedselcoöperatie. Een aantal enthousiaste vrijwilligers is toen aan de slag gegaan op de buurtmarkt op te zetten. De ruimte werd zelf verbouwd, door kleine subsidies konden koelingen en vriezers worden aangeschaft en bij kringlopen werd het meubilair aangeschaft. De eerste leden sloten al snel aan en samen selecteerden zij verschillende leveranciers en boeren uit de omgeving van Sneek die op duurzame wijze voedsel produceren en aan de buurtmarkt wilden leveren.
Via de webshop bestellen leden eens per week producten zoals groente, eieren, honing vlees en zuivel. Daarnaast wordt eens in de twee weken een bestelling gedaan bij de biologische groothandel. Elke zaterdag is er een gezellig afhaalmoment waar ook de koffie klaarstaat en mensen een praatje met elkaar kunnen maken. Inmiddels zijn er zo’n dertig huishoudens die hun producten bij de buurtmarkt bestellen. De leden draaien eens in de twee maanden een dienst om producten op te halen bij de boer of kratjes klaar te zetten. Ook hebben een aantal leden een vaste eigen taak die past bij wat zij leuk vinden en kunnen. Zo draait de buurtmarkt volledig op vrijwilligers en zonder winstoogmerk.
Vanaf begin 2025 is de Buurtmarkt bij De Sibbe begonnen aan de rand van Sneek. Met zo’n 30 leden worden wekelijks lokale producten gezamenlijk ingekocht bij boeren en leveranciers die de leden zelf bezocht en uitgekozen hebben om mee samen te werken. Eens in de twee weken wordt gezamenlijk ook een bestelling gedaan bij de Odin groothandel. Elke zaterdag is een gezellig ophaalmoment gedraaid door de eigen leden.
De leden van Buurtmarkt Syl & Salighyd staan voor eten dat bij voorkeur biologisch geteeld wordt, maar vooral ook dicht bij huis wordt afgenomen. Dat levert een keur aan plaatselijke leveranciers op, van bakker tot slager, groente- en fruittelers, een imker, een geitenzuivelbedrijf en – voor wat niet plaatselijk te verkrijgen is – een biologische groothandel. Elke donderdag worden de producten afgeleverd bij Hoeve Noordveld, de thuisbasis van Syl&Salighyd, en maken de deelnemers volgens rooster de bestellingen klaar. Een tijdsinvestering van hooguit vier uur per kwartaal. Tussen vijf en zes haalt iedereen zijn
bestelling op.
Door gezamenlijk biologische producten te kopen, bij voorkeur van boeren en producenten van dichtbij, willen de leden van
Syl & Salighyd een bijdrage leveren aan een omslag naar echte duurzame voedsel- en landbouwsystemen waarbij boeren en producenten, ook in andere delen van de wereld, eerlijke prijzen voor hun producten krijgen en consumenten de overstap naar biologisch voedsel kunnen maken dat bijdraagt aan hun gezondheid en een duurzame leefomgeving.
Via een webshop kunnen consumenten direct bij meerdere boeren bestellen. De bestellingen worden direct door de boeren uit hun kofferbak uitgeleverd. Die gebeurt wekelijks op een parkeerplaats in Zaltbommel. Zodoende blijven de overheadskosten laag, gaat het grootste gedeelte van de opbrengst naar de boeren en maken consumenten persoonlijk contact met de boeren.
Het eerste Reko-ring model korte keten initiatief van Nederland is te vinden in Zaltbommel.
De producenten brengen de producten eens per week naar een verdeelpunt, waar leden van de vereniging de bestellingen verdelen. Dit kost de producenten minder tijd dan een winkel aan huis of een markt. En de consument kan lokaal geproduceerd voedsel op één plek bestellen en afhalen.
Buurtmarkt De Linde is een voedselcoöperatie in de vorm van een vereniging. De leden kunnen via een webplatform producten zoals melk, kaas, groente, vlees en brood inkopen van lokale, duurzame producenten.
Het lidmaatschap houdt in dat je ook een taak hebt, bijvoorbeeld in de chauffeursploeg, als marktmeester, besteller, contactpersoon met leveranciers, bestuurslid. Zo houden we de prijzen laag omdat er geen tussenhandel is. Het doel is met elkaar op duurzame wijze voedsel in te kopen zodat iedereen die dat wil biologisch kan eten, ook met een kleinere beurs. Ook vinden we het belangrijk dat we zo voor de biodiversiteit en een gezonde leefomgeving zorgen. Onze producenten gebruiken geen bestrijdingsmiddelen, kunstmest en preventieve antibiotica. Bovendien is het sociale aspect van groot belang: elke zaterdagochtend wordt koffie gedronken en ontstaan er leuke gesprekken. Samen brengen we als leden van de vereniging deze buurtmarkt tot stand. Een echt ‘mienskip’-project!
Foto: Buurtmarkt Natuerlik Littens
Sinds mei 2024 bestaat de buurtmarkt Natuerlik Littens e.o. Deze vereniging voorziet het dorp Easterlittens e.o. wekelijks van lokale biologische producten. Om de week kunnen ook producten van biologische groothandel Odin besteld worden. We bestaan bijna een jaar en er zijn ongeveer 25 huishoudens lid.
Voedselgemeenschap
Vanaf het begin was de zorgboerderij blij met onze komst. Tijdens corona viel het winkeltje weg, waardoor er minder inkomsten maar ook minder reuring was op de boerderij. Al bij de start van de Buurtmarkt vormde zich een groep enthousiaste leden die niet alleen producten willen afnemen, maar ook mee willen denken over het opbouwen van een levendige voedselgemeenschap.
Kimchi en de korte keten
De Buurtmarkt biedt zo ruimte voor ieders kennis en kunde. Broodbak- en kimchiworkshops worden ingepland en er wordt gewerkt aan een taartenbakschema! Maar belangrijker nog: door de reuring worden ook ondernemers uit de regio geprikkeld om met de Buurtmarkt samen te werken. Zodoende kan een klein initiatief innovatie in de korte keten helpen aanjagen!
Het kleinschalige opschalen
De oprichters zijn blij dat ze kunnen bouwen op de schouders van andere Buurtmarkten. Zo zijn er standaarddocumenten voor de werving van leden, het opzetten van een vereniging of het draaien van de Buurtmarkt zelf. Hierdoor is het opzetten van een Buurtmarkt vrij eenvoudig. Ook het bestellen via het platform Local Food Works is een fluitje van een cent. Heel fijn!
In de zomer van 2024 zijn we bij Zorgboerderij De Noorderhoeve met hun Buurtmarkt begonnen. Bij onze zorgboerderij proberen we niet alleen de producten van de boerderij af te nemen, maar ook samen nieuwe, duurzame producten te ontwikkelen. De zorgboeren helpen bij het oogsten en klaarzetten van onze bestellingen en vinden het een feest dat wij zelf naar de boerderij komen om hun producten op te halen.
Vanaf begin 2025 is de Buurtmarkt bij De Sibbe begonnen aan de rand van Sneek. Met zo’n 30 leden worden wekelijks lokale producten gezamenlijk ingekocht bij boeren en leveranciers die de leden zelf bezocht en uitgekozen hebben om mee samen te werken. Eens in de twee weken wordt gezamenlijk ook een bestelling gedaan bij de Odin groothandel. Elke zaterdag is een gezellig ophaalmoment gedraaid door de eigen leden.
Het initiatief brengt ons als bewoners dichter bij elkaar. Het versterkt de sociale cohesie. Een volgend initiatief dient zich aan: we gaan praten over de zorg in Bokhoven in de ruimste zin van het woord.
De Buurtmarkt Bokhoven is het initiatief waarbij al de helft van het dorp is betrokken. Wij verzamelden 9 regionale leveranciers die ons wekelijks met versproducten beleveren.
Ook vinden ze het als vereniging belangrijk om een duurzame en gezonde levensstijl na te streven. Een prima reden om samen inspirerende, leuke en lekkere bijeenkomsten te organiseren, zoals (kook)workshops, excursies naar lokale boeren en etentjes in de tuin, en elkaar te inspireren door recepten en tips uit te wisselen. En zetten ze zich in voor het starten van vergelijkbare voedselcoöperaties elders.
Ús Iten is de eerste voedselcoöperatie van Friesland. Een voedselcoöperatie is een coöperatieve vereniging van consumenten met als doel om op duurzame wijze voedsel te kopen. Ze letten op de keurmerken die zij belangrijk vinden. Daarnaast leggen ze contacten met boeren en voedselproducenten uit de streek om bij hen duurzame producten te kopen.
