De aanleiding voor deze enquête is de motie ‘Energie van en voor de dorpen’ waarin wordt verwezen naar de belangrijke bijdrage die dorpsmolens kunnen leveren aan de energietransitie. Er wordt gewezen op het belang om inzicht te verkrijgen omtrent behoeften en het belang hierbij de dorpen en de lokale energiecoöperaties te betrekken.
Wat verstaat de provincie onder een dorpsmolen?
Een dorpsmolen is een solitaire windmolen nabij een dorp, die is voortgekomen uit een lokaal initiatief en waarvan de opbrengsten volledig ten goede komt aan de lokale gemeenschap (definitie omgevingsvisie Fryslân, de romte diele).
Dorpsbelangen en energiecoöperaties wordt gevraagd om een enquête in te vullen. Deze enquête is hier te vinden.
Bron: https://www.fryslan.frl
De provincie Fryslân wil graag weten of er behoefte in de provincie is om nieuwe dorpsmolens te realiseren. Om dit in kaart te brengen, zijn een aantal vragen geformuleerd voor de energiecoöperaties en dorpsbelangen.
Onze focus ligt op het gezamenlijk verminderen van energieverbruik en het stimuleren van duurzame energieoplossingen. Door samen te werken maken we verduurzamen haalbaar én toegankelijk voor iedereen in de binnenstad. Of het nu gaat om advies, collectieve inkoop of inspiratie: we doen het met elkaar, voor elkaar.
In 2050 willen we de binnenstad volledig gasvrij hebben. Tot die tijd richten we ons op stappen zoals het verminderen van gasverbruik met hybride warmtepompen, het verbeteren van isolatie, en het inzetten op lokale duurzame energiebronnen. We willen een autoluwe, groene en energie-efficiënte binnenstad creëren die klaar is voor de toekomst, zonder het historische karakter te verliezen.
Onze aanpak draait om samenwerking: samen met bewoners en bedrijven zetten we ons in voor energiebesparing en duurzame energieopwekking. Dit doen we door energiecoaching, voorlichting, gezamenlijke inkoop van duurzame materialen, en ondersteuning van projecten op straat- en buurtniveau. Met elkaar realiseren we praktische oplossingen zoals isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en slim energieverbruik.
Wij zijn de Energie Coöperatie Binnenstad Leeuwarden (ECB), en we geloven dat we samen meer kunnen bereiken. Door krachten te bundelen werken we aan een toekomst waarin de historische binnenstad niet alleen haar unieke karakter behoudt, maar ook een duurzaam voorbeeld wordt voor anderen.
Een plan is nodig, omdat Oog in Al door de gemeente is aangewezen als een van de eerste Utrechtse buurten die van het aardgas afgaan. Het bewonersinitiatief Oog voor Warmte werkt daarom al sinds 2021 aan plannen voor een lokaal, duurzaam en betaalbaar warmtenet voor het verwarmen van de woningen in de buurt waarbij bewoners zeggenschap hebben. Onderzoek heeft inmiddels duidelijk gemaakt dat een lokaal warmtenet mogelijk is op basis van aquathermie. Hierbij wordt water uit het naastgelegen Amsterdam-Rijnkanaal als warmtebron gebruikt.
De komende periode werkt het bestuur van Oog voor Warmte de plannen samen met werkgroepen en externe partners verder uit in een Buurtenergieplan. Daarvoor moet nog bepaald worden welke technische variant het beste past bij de buurt. Marc de Koos: “Daarbij betrekken we de bewoners heel nauw. We kijken bijvoorbeeld naar aanpassingen in de woning; wat is wel en niet mogelijk in deze jaren dertig woningen en wat zien bewoners wel en niet zitten? Ook kijken we naar voorzieningen die buiten in de buurt nodig zijn en naar eenmalige en maandelijkse kosten. De voorkeursvariant die daaruit rolt, werken we uit in technisch ontwerp en een business case (een onderzoek naar de financiële haalbaarheid).” In het buurtenergieplan is verder aandacht voor de professionalisering van de organisatie en de samenwerking met de gemeente en andere partners.
Een lening uit het Ontwikkelfonds Warmte is bedoeld om warmteprojecten door de risicovolle ontwikkelfase te begeleiden. Het fonds is speciaal opgezet voor energiecoöperaties als Oog voor Warmte. Het fonds is een samenwerking tussen Energie Samen (de landelijke koepel en belangenorganisatie van energiecoöperaties), het Ministerie van Economische Zaken (EZ) en het Nationaal Groenfonds. De toegekende lening wordt in een aantal jaarlijkse delen toegekend. De terugbetaling vindt plaats wanneer duidelijk is dat de realisatie daadwerkelijk financieel haalbaar is. Als tijdens de ontwikkelfase blijkt dat het project niet haalbaar is, wordt de lening kwijtgescholden.
Meer informatie is te vinden op www.energiesamen.nu.
Meer informatie over Oog voor Warmte staat op www.oogvoorwarmte.nl
Buurtwarmte-initiatief Oog voor Warmte krijgt een lening van 872.000 euro van het Ontwikkelfonds Warmte. Hiermee kan de energiecoöperatie het plan voor een buurtwarmtesysteem op basis van aquathermie de komende jaren verder ontwikkelen. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de buurtbewoners én de gemeente Utrecht. Voorzitter Marc de Koos is blij. “Met de lening kunnen we de volledige ontwikkelfase van Oog voor Warmte doorlopen. Dit geeft ons als bestuur veel rust én de kans om het warmtenet daadwerkelijk te realiseren.”
Klimaatstichting HIER en Natuur en Milieufederaties hebben in samen werking een stappenplan ontwikkeld voor mini-warmtenetten van 2-10 aansluitingen. Dit stappenplan biedt handvatten voor enthousiaste woningeigenaren voor het realiseren een mini-warmtenet.
Een mini-warmtenet is een klein groepje (2-50) huizen dat samen gebruik maakt van een duurzame bron en daarmee collectief van het gas af gaat. Een duurzame bron kan bijvoorbeeld aquathermie of bodemenergie zijn.
De warmte van de bron wordt via leidingen naar de woningen geleid, waar een individuele warmtepomp de temperatuur verder regelt.
Een mini-warmtenet is geen nieuwe oplossing om van het gas af te gaan, maar werd tot nu toe vooral toegepast in nieuwbouw. Er is nog weinig ervaring met mini-warmtenetten in bestaande woningen van particuliere eigenaren.
Een mini-warmtenet is een interessante optie voor buurten waar woningen relatief dicht bij elkaar staan en waar bewoners samen de stap naar aardgasvrij willen zetten.
Een mini-warmtenet kan interessant zijn voor iedereen die:
Ben je benieuwd of een mini-warmtenet iets voor jouw buurt is? Er is een stappenplan ontwikkeld waarmee je eenvoudig aan de slag kunt. Hierin lees je hoe je samen met je buren een mini-warmtenet opzet, welke stappen je moet nemen en waar je op moet letten.
Mini-warmtenetten variëren in grootte tussen 2 en 50 aansluitingen, maar dit stappenplan richt zich vooral op “lichte” mini-warmtenetten met 2 tot 10 aansluitingen. Deze zijn eenvoudiger in opzet en beheer, hebben minder complexe technische vereisten en kennen een overzichtelijkere participatiestructuur.
Bron en foto’s: HIER.nu
Helemaal van het gas af is een uitdaging. De warmtetransitie vraagt om slimme oplossingen. Een individuele warmtepomp of een grootschalig warmtenet zijn jaren lang de gangbare techniek geweest. Maar een mini-warmtenet kan een mogelijke waardevolle tussenoplossing bieden.
1. Duurzaamheid bevorderen: Het ondersteunen en bevorderen van duurzame energieoplossingen door het verwerven en exploiteren van het zonnepark Ouwsterhaule en er voor zorgen dat de financiele opbrengsten te goede komst aan onze dorpen
2. Energieonafhankelijkheid vergroten: Het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen door over te stappen op hernieuwbare energiebronnen.
3. Kosten besparen: Het verlagen van energiekosten op lange termijn door eigen zonne-energie te produceren en daarmee de energie-infrastructuur te versterken. In dit verband kun je stellen dat de lokaal opgewekte stroom ook zo veel mogelijk lokaal word verkocht
4. Financiële steun voor andere projecten: De inkomsten uit de zonnepark kunnen worden aangewend voor andere initiatieven of projecten die passen bij de doelstellingen van de stichting.
5. Community-ontwikkeling: Het versterken van de lokale gemeenschap door projecten te steunen die bijdragen aan economische ontwikkeling en milieuvriendelijkheid.
6. Onderwijs en bewustwording: Het bieden van educatieve programma’s en informatie over zonne-energie en duurzaamheid aan de gemeenschap.
Het doel van Coöperatief Energie Collectief Ouwster Trijegeaën U.A. is om duurzame energie, zoals opgewekt door zonnepanelen, zoveel mogelijk lokaal te benutten. Hiermee willen we de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen en de opbrengsten terug laten vloeien naar onze dorpen.
De eerste twee daken zijn ontstaan vanuit de Postcoderoosregeling. Participanten hebben voor 99 euro per paneel ‘’geïnvesteerd’’. De panelen zijn eigendom van de Energiecoöperatie.
Het laatste zonnedak is met de huidige werkwijze ontwikkeld. Dit houdt in een subsidie aanvraag voor SCE (Dit is een soort SDE voor energiecoöperaties) met een garantieprijs per kwh. Wel is er participatie mogelijk. Er zijn totaal 15 investeerders gezocht die certificaten van 100 euro kunnen kopen. In totaal is er 20.300 euro aan participaties verkocht. Dit moet ongeveer 1/3 zijn van de totale investering van een nieuw zonnedak.
Daarnaast heeft de coöperatie een overeenkomst met onze eigen energiebedrijf Energie VanOns. Wanneer we klanten aanbrengen die elektra en/of gas afnemen van EVO, dan krijgt de coöperatie hiervoor een wederverkopersvergoeding. Deze wordt vervolgens door ons gereserveerd per dorp. We doen dit al sinds ca. 2016.
Op 14 maart 2025 wordt er een cheque van 2500 overhandigd aan een dierenpark in Hallum. De klanten die wij in Hallum hebben, is gevraagd naar een goede besteding in hun dorp. Het dierenpark zou graag een wateraansluiting willen hebben, zodat er op het parkje zelf altijd water aanwezig is. Voor de kosten hiervan is geld nodig en dat hebben deze inwoners/klanten dus zelf bij elkaar gespaard. En dat uit hun eigen energierekening.
Energiecoöperatie Mei-inoar Grien heeft zonnedaken bij twee Agrarische bedrijven en één op het dak van Dorpshuis De Nije Tille in Marrum. Met participatie van inwoners.
Terwijl wereldleiders aan het onderhandelen waren op de Klimaattop in Dubai vond op 6 december 2023 het evenement ‘De Top van Onderop’ plaats in het Spant! (Bussum). Het Netwerk Duurzame Dorpen stond op het programma om de sessie ‘Zo worden Friese dorpen duurzaam’ te geven.
Deze dag werd georganiseerd door het Nationaal Klimaat Platform, dit platform helpt het klimaatbeleid te versnellen en vormt een brug tussen samenleving en het beleidsproces in Den Haag.
Onze collega’s Johannes Lankester en Sybrand Frietema stonden op het programma om een sessie te geven over de kracht van de Friese initiatieven. Helaas kon Sybrand vanwege ziekte niet aanwezig zijn. Gelukkig kon collega Bregje Hamelynck bijspringen om te vertellen over de Voedselwerkplaats. Tijdens de presentatie werd de Handreiking Mienskipsenergie getoond.
In deze handreiking biedt de RES Fryslân overheden, initiatiefnemers én bewoners een eenduidige manier om processen vorm te geven die betrokkenheid, zeggenschap en draagvlak van de brede omgeving dichterbij brengen. De flyer met 10 stappen vond gretig aftrek na afloop van de presentatie.
Kortom: een geslaagde dag waarbij de kracht van lokale duurzaamheidsinitiatieven weer op de landelijke kaart is gezet!
Terwijl wereldleiders aan het onderhandelen waren op de Klimaattop in Dubai vond op 6 december 2023 het evenement ‘De Top van Onderop’ plaats in het Spant! (Bussum). Het Netwerk Duurzame Dorpen stond op het programma om de sessie ‘Zo worden Friese dorpen duurzaam’ te geven. Deze dag werd georganiseerd door het Nationaal Klimaat Platform, dit […]
Samen bereik je meer dan alleen. Dat geldt zeker voor het opwekken van zonne-energie. Samen opwekken is efficiënter, makkelijker en vaak ook gezelliger. De Energiewerkplaats kan daarbij helpen, van vastleggen visie tot de verkoop van de stroom.
De energietransitie is een enorme opgave die zijn weerslag vindt in onze omgeving, ons huis en ons gedrag. Willen gemeenschappen zelf een deel van de regie over hun omgeving nemen, heeft het zin om met elkaar aan de slag te gaan. Samen werken aan een plan voor een dorpsmolen, een zonnedak of zonnepark in de omgeving is vaak mogelijk, er zijn prachtige voorbeelden van projecten die reeds gerealiseerd zijn.
Bekijk hier hoe de Energiewerkplaats jou kan helpen.
De Energiewerkplaats Fryslân biedt ondersteuning aan burgerinitiatieven, gemeenschappen en gemeenten. Experts uit, van en voor de gemeenschap. In de vaak complexe wereld van de energietransitie kan de kennis en ervaring in de eigen omgeving worden aangevuld door onze specialisten.
Het Energiehuis deelt kennis, helpt bij de opstart van initiatieven en creëert de juiste randvoorwaarden voor succesvol lokaal eigendom en participatie. Met onze ervaring en door het bundelen van krachten bouwen we aan een sterke basis voor de groei van Mienskipsenergie. Samen zorgen we voor succesvolle projecten en versterken we de energietransitie van onderop. Zo draagt het Fries Energiehuis actief bij aan de regionale energiestrategie en een duurzamer Fryslân.
➢ Ondersteuning op maat: Initiatiefnemers kunnen met vragen terecht bij het Fries Energiehuis. We helpen met opstart en organisatie, de samenwerking met de omgeving, met de gemeente en met bedrijven.
➢ Centrum voor leren, kennisdeling en samenwerking: Met kennissessies, leergroepen en ontmoetingen versterken we initiatiefnemers en projecten.
➢ Eén netwerk onder één dak: We verbinden bestaande projecten en stimuleren samenwerking tussen inwoners, bedrijven en lokale overheden. Ook stroomlijnen we de regelingen en subsidies die er voor energie-initiatieven zijn vanuit diverse (landelijke) organisaties en overheden.
De stichting Fries Energiehuis helpt inwoners, bedrijven en overheden verduurzamen. Onze begeleiders ondersteunen bij het opzetten en organiseren van duurzame, collectieve energieprojecten. Inwoners van Fryslân en de Friese overheden kunnen bij het Fries Energiehuis terecht voor advies en voor kennis op het gebied van collectieve, duurzame energieprojecten. Met elkaar bepalen we daarbij de stappen en acties die nodig zijn voor een project en welke partijen aangehaakt moeten worden. Initiatiefnemers kunnen rekenen op deskundige begeleiding bij het opstarten van hun initiatief via drie maatwerkgesprekken in de opstartfase. Daarnaast organiseert het FEH diverse netwerkbijeenkomsten, webinars en leerprogramma’s voor initiatieven. Ook zal via de website van het FEH alle kennis en praktijkervaring ontsloten worden om zo van elkaar te leren en sneller stappen te kunnen zetten.
Het Fries Energiehuis ondersteunt lokale initiatieven op het gebied van energiebesparing, opwek en warmte in Fryslân. Als kenniscentrum en verbinder helpt het Fries Energiehuis bewonersinitiatieven, bedrijven en gemeenten samen te werken aan duurzame projecten.
De gemeente Súdwest Fryslân vindt het belangrijk om in de ontwikkeling van een nieuw energiesysteem inwoners te betrekken bij de totstandkoming van beleidskeuzes, zodat deze beter aansluiten bij de wensen en behoeftes van inwoners en er naast technische oplossingen ook aandacht is voor sociale aspecten en acceptatie.
Uit diverse onderzoeken (w.o. Fries Sociaal Planbureau) blijkt dat bewoners binnen de energietransitie gehoord en gezien willen worden.
Met de ondertekening van een convenant krijgen de inwoners van Bolsward structureel een stem en kunnen ze structureel meedenken met de energieoplossingen in Bolsward. Dat gebeurt via het Energieplatform Bolsward.
Lees meer op: https://platformenergiebolsward.buurkracht-online.nl
In Bolsward is de gemeente bezig om een energiesysteem te ontwikkelen om heel Bolsward aardgasvrij te maken en mogelijk te voorzien van duurzame opwek van elektriciteit en warmte.
Volgende pagina »