Thema’s Biodiversiteit & Water

Duurzaam Diepenveen is een initiatief van een aantal bewoners om Diepenveen duurzamer te maken. Wij organiseren diverse activiteiten, zoals over energiebesparing en regenwaterontkoppeling en we staan met een stand op de jaarlijkse Lentefair.

Stichting Dorpstuin Hurdegaryp

– Aanleg van het voedselbos (7 lagen) in de bestaande boomsingel met een beheersplan gericht op een grote verscheidenheid in beplanting;

– Aanleg van de boomgaard als uiteindelijk onderdeel van het voedselbos, met oude rassen en inheemse beplanting zoals lijsterbes, Drents krentenboompje, hazelaar soorten, rode bes, zwarte bes, framboos en appelbes;

– Bijen en vlindertuin met jaarrond bloeiende nectar- en stuifmeel planten zoals o.a. bijenboom, aster, vrouwenmantel, wilgen, hazelaar, grove den, Gelderse roos, verschillende wilde rozen soorten en nog veel meer;

– Grote vijver met natuurlijke (ijzer-vrije) kwel vanuit het diepe grondwater. Zichtbaar geworden bij de aanleg. Binnen een aantal maanden na de aanleg volop leven van verschillende kikkersoorten, de kleine watersalamander en een diversiteit aan waterdieren. Zelfs het veenpluis heeft zich genesteld.

– Kleine vijver in het voedselbos gebied, aangelegd als wadi om wateroverlast op een hele natte plek te reguleren. Afgelopen jaar blijkt dat de wisselende waterhoogte (droog/nat) een grote diversiteit aan planten oplevert;

– Rondom de tuin zijn takkenrillen aangelegd om de biodiversiteit te versterken. Hier nestelen met name de winterkoning en een aantal kleine vogels die hier erg van houden. Ook is het een schuilplaats gebleken van o.a. een fazant;

– Samen met de basisschoolkinderen zijn in de afgelopen jaren, duizenden bloembollen de grond ingegaan. Met name krokus, daslook, anemoon soorten, knikkende vogelmelk, sterhyacint en lelietje der dalen, belangrijk om het nectar- en stuifmeel seizoen voor insecten te vergroten en te verlengen. Dit willen wij de komende jaren verder uitbreiden, in met namen het voedselbos.

Biodiversiteit is vanaf de start in 2014 een belangrijk onderdeel van de dorpstuin. In het ontwerp is rekening gehouden met de ‘natuurlijke’ omgeving:

Regeneratief landgoed De Kleverbergh

Vanuit vier pijlers werken we aan regeneratie; landschap, voedsel, bouwen en ondernemen. We geven de natuur weer terug aan zichzelf, produceren gezond voedsel dat tegelijkertijd bodem en biodiversiteit laat opleven. We bouwen voor mensen en voor niet-menselijk leven en creeren waarde met lokaal en sociaal ondernemerschap. Al met al ontdekken we hoe we bijdragen aan veerkrachtige ecosystemen.

Op én met de Kleverbergh, in de Ooijpolder bij Nijmegen, ontwikkelen we een regeneratief landgoed. Een inclusieve plek waar mensen, planten, dieren en andere organismen in balans en samenhang met elkaar kunnen leven.

Duurzame SteK – wijkinitiatief Stenenkruis Oosterbeek

Met regelmaat organiseren wij voor buurtbewoners bijeenkomsten, evenementen en activiteiten. We richten ons op het verminderen van energiegebruik, meer groen, verantwoord watergebruik, gedeeld vervoer en het bevorderen van het contact in de wijk.

Duurzame SteK is een enthousiaste groep wijkbewoners die samenwerken aan een nog mooiere en duurzame wijk StenenKruis in Oosterbeek.

PCLG Sector Leefomgeving

Op 23 april 1986 is de Provinciale Commissie Landelijk Gebied (PCLG) ingesteld. Het was de wens van de provincie om periodiek overleg te voeren met maatschappelijke groeperingen over de uitwerking en uitvoering van het landelijk en provinciaal beleid op het terrein van landbouw, natuur, bos, landschap en openluchtrecreatie.

Om de dialoog te versterken en te komen tot een evenwichtigere verdeling van het maatschappelijke middenveld is per 20 december 2022 een nieuwe werkwijze ingesteld. Naast de al langer bestaande sectoren Natuur en Landbouw (met elk 4 leden) en een vertegenwoordiger van de Vereniging van Friese Gemeenten, Wetterskip Fryslân en het Kadaster is gekozen voor een derde, meer integrale groep: de Sector Leefomgeving (ook met 4 leden). Verder is gekozen voor een onafhankelijke voorzitter, een positie die na selectie wordt ingevuld door dhr. Roel Cazemier. De basis voor de nieuwe werkwijze van de PCLG ligt in het uitgangspunt dat de leden van de PCLG niet de eigen organisatie vertegenwoordigen en opkomen voor de belangen van die organisatie, maar alle organisaties binnen een sector vertegenwoordigen.

Voorafgaand aan de vergadering van de PCLG houdt de Sector Leefomgeving ter voorbereiding een Sectorconsultatie met de belanghebbende partijen uit de betreffende sector(en). Op basis van de beschikbare stukken (en agenda) en de eigen expertise en netwerken wordt per agendapunt (waar relevant) een standpunt of advies voorbereid. Ook kunnen eigen, sector gerelateerde onderwerpen worden geagendeerd bij het secretariaat (lange termijn agenda) en externe deskundigen worden uitgenodigd voor een nadere toelichting.

Zo kan de Sector Leefomgeving in de volle breedte standpunten verwoorden en belangen behartigen in de PCLG. Van het particuliere grondbezit, duurzame energie, de duurzame dorpsnetwerken en de voedseltransitie tot en met de vrijetijds- en gastvrijheidssector in Fryslân. Met deze integrale invulling onderscheidt de Sector Leefomgeving zich van de overige sectoren en leden van de PCLG.

Het volledige document over de PCLG Sector Leefomgeving is hieronder te downloaden.

Hoe verbind je opgaven met elkaar en zorg je voor meer brede welvaart? Hoe behaal je doelen en hoe financier je deze? En bovenal: hoe zorg je ervoor om in co-creatie met de andere secto- ren, bewoners, (agrarische) ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties Fryslân mooier achter te laten voor komende generaties?
Dat staat in deze uitvoeringsagenda die we als Sector Leefomgeving in de PCLG hanteren. Vanuit deze gezamenlijke agenda licht de Sector Leefomgeving de eigen standpunten en conclusies toe met als streven om tijdens de vergadering tot een liefst zo integraal mogelijk advies te komen aan de Generale Staten en de Provinciale Staten.

Pluktuin bij de Laurentiuskerk

Een pluktuin op een begraafplaats kan een mooie manier zijn om de herinnering aan een dierbare te eren en te vieren. Nabestaanden kunnen bloemen plukken en een persoonlijk boeket samenstellen. Dit kan helpen bij het verwerken van het verlies en het biedt troost.

Daarnaast kan een pluktuin op een begraafplaats ook bijdragen aan de biodiversiteit en het behoud van de natuur. Het is een plek waar verschillende soorten bloemen en planten kunnen groeien en bloeien, wat weer goed is voor bijen en andere insecten. Voor dat laatste is het de bedoeling dat er nog een insectenhotel wordt geplaatst.”

De groencommissie is met het initiatief gekomen om een pluktuin aan te leggen op de begraafplaats bij de Laurentiuskerk. Na goedkeuring van het kerkbestuur is met de aanleg begonnen. De pluktuin bevindt zich achter de haag ter hoogte van de Skeender. Het staat een ieder vrij om eens een kijkje te nemen.

Kimster doarpsboske

Op een zonnige, frisse middag in mei stap ik nieuwsgierig uit de auto bij het doarpsboske van Kimswerd. Kabouters lokken me meteen naar rechts het kleine schelpenpaadje in, waar ik helemaal blij word van de veelheid aan kabouterfiguurtjes. Ik wandel te midden van het wit van het fluitenkruiden en de geurende meidoorns. En ben benieuwd naar het gebruik van dit bos en de mensen die hier komen. Een prachtig prieeltje, robuust bosmeubilair bij een drooggevallen vijverkom, her en der fruitbomen en een stevig stel banken en tafels op een verhoogde uitkijkpunt, met een wijds uitzicht op het gebied van de Marneslenk. Ik val van de ene verrassing in de andere, er hangt hier een fijne sfeer.

Ik groet een dame met hond en een moeder met twee kindjes, die in de takkenbossen willen klauteren. Een mijnheer met fiets en een grote camera is bezig het wit van de meidoornbloesem vast te leggen, hij komt uit Harlingen. ” Zoveel bos is er niet hier in de buurt”.

Even later praat ik met Peter Harders en Teake Hoitinga over hun inzet voor de ‘ombouw’ van het Kimsterbosk. De mannen branden los en hun betrokkenheid spat er van af. Het is me al snel duidelijk dat dit enthousiasme aanstekelijk werkt en een van de geheimen is achter het succes van dit project.

Dat is ook precies waar Natuurmonumenten, de eigenaar van dit dorpsbosje zo blij mee is. Het noodzakelijke rooien van de populieren was jaren geleden de reden om contact met elkaar te zoeken. Dorpsbelang wilde graag meedenken, zodat er meer gelegenheid zou zijn om het bos voor het dorp toegankelijk te maken. Er ontstond een enthousiaste werkgroep met een grote ploeg vrijwilligers. Mensen die mekaar heel goed aanvulden. Het praktische met het financiële, het planmatige met beheer werk, het tekenen en het grondwerk. En niet te vergeten de gezelligheid in de uitvoering, kortom saamhorigheid en gemeenschapszin.

Teake vertelt hoe heerlijk het is om na een dag in een fabriekshal, lekker buiten bezig te zijn. Terwijl Peter zijn grote roeping is om mensen bij elkaar te brengen en waar nodig aan te sturen. “Mei mekoar sykje nei mooglikheden en dan kinst mear as dasto tinkst!”, concluderen ze samen.

En dat is tevens een mooie samenvatting voor het project Shared Grien Space, waar het Kimsterbosk onderdeel van is. Shared Space is een begrip uit de verkeerskunde, waar alle weggebruikers samen verantwoordelijk zijn voor het gebruik van een multifunctionele gedeelde ruimte. Het grote verschil is dat Shared Grien Space zich richt op het delen van de groene ruimte, zodat de mensen uit de buurt rekening houden met de planten en de dieren.

De Friese Milieu Federatie en Landschapsbeheer Friesland hebben hiervoor financiering kunnen regelen bij het Waddenfonds. Waarna onder andere de gemeente Súdwest-Fryslânen tijdens de realisatie ook lokale ondernemers aanhaakten om deze zeer geslaagde renovatie van Kimsterbosk mee mogelijk te maken.

Sander Veenstra, de boswachter vertelt me later dat het voor hem een nieuw avontuur was. ” In plaats van zelf de inrichting en het beheer van mijn eigen gebied te bepalen, sta ik nu meer aan de zijlijn. Gaandeweg groeide er over en weer een groot vertrouwen, en het dorp beschikt nu over een uniek eigen dorpsbosje. ” In overleg met hem wordt het onderhoud en beheer van het Kimsterbosk door de dorpsbewoners zelf uitgevoerd en deels ook door vrijwilligers van Natuurmonumenten.

Toch zijn er ook in Kimswerd nog steeds mensen die geen idee hebben, wat er zich afspeelt in het bosje. Tijd dus om daar toch eens een kijkje te gaan nemen, of je aan te sluiten bij de Kimsterbosk app om af en toe lekker buiten te kunnen werken, of een oogje in het zeil te houden. Ook de planten- en dierenwereld is daar heel blij mee.

Kloostertuin Hemelum

De Kloostertuin in Hemelum is recent opgenomen in een heuse pelgrimsroute, het St. Odulphuspad. Kroon op het werk van Ester van der Wal, één van de initiatiefneemsters van deze pas ingerichte binnentuin. Samen met Ilse, Dorien en Coby vormde ze een hecht team om met volhardend enthousiasme midden in het dorp een groen paradijsje te realiseren. Er is rust voor jong en oud. Rollators, scootmobiel, skelters en kinderwagen, een ieder kan hier veilig bewegen.

Omsloten door de tuinen van omwonenden is er een stiltegebied ontstaan. Schooltuintjes, kruiden, verfplanten en eetbare gewassen zijn onder handbereik. Een eilandje van hoge dennen herinnert nog aan het ontoegankelijk verpauperde gemeentelijke parkje van weleer. Daarnaast een prominente plek voor de eeuwenoude molensteen van het dorp.

Samen trokken ze mekaar er door als het eens tegen zat. ‘We doen dit wel voor het hele dorp en dan gaat er ook wel eens wat mis.’ Tegelijker tijd gaat hun eigen leven door, ziekte, verbouwing of studie; ‘Af en toe vroegen we ons vertwijfeld af, waar doen we dit alles voor?’ En dan gebeurt er weer iets moois, waardoor ze volhouden. ‘Een vader die een eigengemaakt bankje komt brengen, omdat zijn zoon maar bleef roepen dat ie nergens kon zitten!’

Terwijl de een van de praktische kant is; ’Ho even, wat bedoel je nu?’, weet een ander heel goed de dorpelingen aan te spreken. ‘Er is iemand die alleen komt om de fruitbomen te snoeien.’ Ilse is meer van de structuur om helderheid te geven aan gemeente, subsidieverstrekkers en pers. Bij de opening vorig jaar waren de krant en zelfs radio Fryslân aanwezig.

Bij het aanvragen van subsidies hadden ze wel wat meer hulp kunnen gebruiken. ‘Dat vraagt zoveel van vrijwilligers. Terwijl we letterlijk moesten zorgen dat de tuin van een buur niet onder water liep.’ Op het laagste punt van de tuin is dan ook een wadi aangelegd. ‘Ook dat was nog een hele klus, om voor de medewerkers van Empatec ieder plankje uit te tekenen.’ Ze zijn blij met de steun van deze mannen, die ze af en toe verwenden met een ijsje of limonade. Ook brachten ze ooit een appeltaart naar de gemeentelijke groenafdeling. Die kortgeleden nog weer veel overtollig plantgoed kwam brengen.

Met de gemeente is twee keer per jaar overleg over een extra inzet van hun menskracht en materieel. ‘We kunnen en willen dit niet alleen op onze schouders laten rusten.’ Jaren stond dit verwaarloosde stukje gemeentelijk groen op de agenda van dorpsbelangen. Niemand wilde er de verantwoordelijkheid voor nemen, dus doorstrepen dan maar? Dan bestaat het probleem immers niet meer… Gelukkig hebben deze vrouwen alsnog het initiatief genomen. Nadat omwonenden al eerder een plannetje zagen stranden.

Alle buren hebben hun eigen vorm gevonden om dit verlengde stukje van hun achtertuin in te richten. Zo werden er rozenbottelstruiken geplant, een insectenhotel opgehangen, prachtige muurtjes gemetseld, of de eigen tuin juist opengegooid om directe verbinding te hebben. Coby vertelt; ‘Het heeft me vorig jaar 3 kuub water gekost om het jonge plantgoed van de verdroging te redden.’ Ester daarop ‘Fijn dat je nu een houten regenton gaat kopen voor de tuin, en declareer dan meteen je extra waterkosten over 2018’.

De rol van de dorpen coördinator is ook onmisbaar in zo’n project. Hij wees hen op de mogelijkheid om financiering te regelen via het project Shared Grien Space. Dat zich richt op het delen van de groene ruimte, zodat ook rekening wordt gehouden met de planten en de dieren in de buurt. Of zoals Marga vertelt, over wat haar bezield hier wekelijks te komen tuinieren; ‘Ik vind het belangrijk dat er meer vogels en insecten leven in het dorp.’ Nou dat gaat zeker lukken.

De Kloostertuin staat open voor de moderne pelgrim, ook voor fietsers en andere bezoekers van Hemelum is het een fijne plek om even te vertoeven. Kom zelf maar eens kijken en genieten!

De Groen Flach, een klein paradyske

Een nachtje kamperen in de eigen buurttuin, een feestlocatie voor mensen uit de binnenstad van Sneek, een schoolklas die hier de lunchpauze benut om te spelen en zelfs een schoolreis voor de dochter in groep 1, het gebeurt allemaal op ’De Groene Flach’. En wat te denken van een djembé sessie in het groen, of een workshop in het maken van een ‘insectenhotel’, dit gebiedje nodigt uit tot onverwachte creativiteit. En een ieder laat het weer netjes achter, zich heel bewust van alle zorg die aan dit gebiedje wordt besteed.

Goed verscholen achter grote huizen en tuinen ligt aan de Leeuwarderweg in Sneek een verrassende buurtboomgaard. Het voormalige terrein van Drukkerij Flach is door de gezamenlijke inspanning van omwonenden omgetoverd tot een speelplaats voor jong en oud. Hoog(s)tepunt is de grote bult waar kinderen van af hollen, rollen, fietsen en sleeën. Initiatiefneemster Marjan Faber vertelt hoe dat een van haar grote wensen was, dat kinderen ook zonder toezicht veilig kunnen spelen en ravotten.

“Buitenspelen is zo goed voor de ontwikkeling van het jonge kind. Maar het wordt steeds minder leuk op straat. Daarom ben ik er ook zo ‘grutsk’ op dat we hier de touwtjes in eigen handen hebben kunnen nemen.” Marjan kijkt zoekend naar woorden en soms ontroerd om haar heen, terwijl ze verhaalt over hun gezamenlijke zorg voor de eigen woonomgeving, waar ze zich met haar buurtgenoten jarenlang voor heeft ingespannen. Want gemakkelijke was het lang niet altijd. Het verwaarloosde terrein bezorgde omwonenden wateroverlast wat de eigenaar deed besluiten er een hek om heen te willen zetten. Er waren plannen voor garageboxen of huizen, die ze tegen wisten te houden.

Een droomsessie in 2012 bracht uitkomst, jong en oud wisten wat ze hier graag wilden realiseren. En de rest, waaronder de tegenslag van een asbestsanering met alle (politieke) gedoe van dien, is geschiedenis. Op de vers opgebrachte grond werden in 2017 bomen geplant, een moestuin aangelegd en speeltoestellen waaronder een reuze hoge schommel geplaatst. En dit alles in eendrachtige samenwerking met de gemeente, die uiteindelijk de grond kocht en met de stichting De Groene Flach goede beheer afspraken heeft gemaakt.

Naast de vele handen en grote inzet van de omwonenden was ook de steun van anderen onontbeerlijk. Zo zorgde de KNHM voor menig advies op financieel, juridisch en milieu technisch gebied. “Je moet overal over nadenken, we hebben heel veel zelf uitgevonden en geleerd, waaronder de waarde van geduld”. Aldus Marjan, “Vertraging bracht me in contact met zoveel mensen en ideeën. Deze suddertijd maakte ons plan tot een gezamenlijk gedragen visie.”

De Friese Milieu Federatie in samenwerking met Landschapsbeheer Friesland namen hun plannen op als proefproject Shared Grien Space. Door deze bundeling van krachten werd het ook weer gemakkelijker om financiering te regelen. In dit pleidooi voor een gedeelde groene ruimte, wordt rekening gehouden met elkaar op basis van een goed onderling contact. Buurvrouw Ellen Rijpma vertelt hoe zij inmiddels in de ‘Werkgroep groei en bloei’ actief is. ”We vormen met elkaar een hechte groep en je leert je buren én hun kinderen heel anders kennen. Dit gebied voelt echt als deel van mijn leefwereld, hier wil ik voor zorgdragen.”

Yke Siderius heeft zich ook via de cursus ‘Groei en bloei’ bij de groep aangesloten die actief zorg draagt voor biodiversiteit en onderhoud. “Vanuit de achtertuin heb ik zien gebeuren hoe alles hier vorm kreeg. Ik hou van groen en zie hoe mijn kinderen hier genieten.” Beide vrouwen vertellen hoe hun kinderen persé in ‘de Flach’ hun verjaardagen willen vieren! “Daarom wil ik er zelf ook tijd insteken”. Er is een vaste avond voor het beheer in de moestuin, een ander moment om het gebied schoon en onkruid vrij te houden of eens te snoeien. Middels de buurt app, waar zo’n 70 mensen op zijn aangesloten, worden geregeld oproepen geplaatst om een paar uurtjes mee te werken.

Want er blijft voortdurend van alles te doen. De ‘huisjes van beukenbomen’ die deels door Empatec vervangen gaan worden, de houtsnippers van de gemeente die om handen en scheppen vragen. Er worden nog compostbakken geplaatst om al het groenafval circulair te verwerken en een informatiebord gemaakt. En samen moeten ze overeenstemming over het maaibeheer zien te vinden. “Want onze missie is ook de biodiversiteit vergroten. We zijn zo gewend aan de strakke grasvelden, maar dit is voor de bijtjes, dus willen we meer bloemen in het gras. Mensen moeten daar vaak even aan wennen, in onderling overleg komen we daar altijd uit.” Aldus de betrokken buurvrouwen over hun kleine paradyske.

It Nije Fertier

Trots vertelt Marnix van der Heide hartje Tsjom over het succesverhaal van de populaire speeltuin in hun dorpspark It Nije Fertier. Vaders en moeders genieten van hun kleintjes op glijbaan en schommels in de royale zandbak en ook de kabelbaan is druk in gebruik. De wat oudere jeugd deelt geregeld hun ballenkooi met cliënten van een zorgboerderij. En ’s avonds hebben jongeren hier een mooie plek om te verblijven. Ook het groengedeelte begint zich na drie jaar duidelijk te vormen met de zelf geplante bomen en heesters. Het park is nu al een ontmoetingsplek voor velen.

Een uniek project is hier gerealiseerd vanuit de dorpsgemeenschap zelf. In 2008 werd het oude kaatsveld ter plekke aangekocht door Wonen Noordwest Friesland. De geplande woningen zijn er vanwege de economische crises nooit gekomen en het tijdelijke schapenweitje vroeg om een nieuwe functie. Marnix meldde zich als een van de vijf belangstellenden om vanuit Dorpsbelangen een projectplan te schrijven en uit te voeren. “De werkgroep vormde een goed gebalanceerd team, waar we elkaar aanvulden wat betreft financiële en praktische zaken”.

Allereerst werd het dorp middels enquêtes en een heuse 3D presentatie naar hun inbreng en wensen gevraagd. Ook de schoolkinderen tekenden hun ideale speelplek, wat verrassend genoeg een kabelbaan opleverde. Financieel wist de werkgroep van wanten en met hun royale budget wilde de woningbouwvereniging de inrichting en het beheer van het hele terrein voor de komende 10 jaar wel toevertrouwen aan het dorp.

It Nije Fertier maakt deel uit van de drie Shared Grien Space projecten die door het Waddenfonds zijn meegefinancierd. De Friese Milieu Federatie en Landschapsbeheer Friesland hadden daar hun plannen voorgelegd, om te experimenten met gedeelde groene ruimtes. Met succes, ook in Minnertsgea is een dorpsparkje gerealiseerd door omwonenden. En het Kimsterbosk van NatuurMonumenten is door een enthousiaste bewonersgroep heringericht op initiatief van het dorp Kimswerd.

Een dorpspark dus, dat niet van de gemeente is maar van de gemeenschap. Marnix vertelt er met genoegen over. “Het plaatselijke hoveniersbedrijf maakte de tekeningen en zorgde voor enkele lokale grapjes. Zo is de hoofdlaan even lang als de kerktoren van het dorp, de hoogste dorpstoren van Friesland. En de cirkel in het midden refereert aan de vroegere kaatsballen. Enthousiaste schoolkinderen hebben de heuvel aangeplant en de zelf geplaatste bankjes zijn gesponsord en gemaakt door lokale ondernemers.”

De werkgroep wist slim om te gaan met financiën; de houtopbrengst van de gekapte bomen kwam terug naar het parkje, het iepenfonds leverde een aantal iepen vanwege hun her-plant plan en het Wetterskip, verantwoordelijk voor de vaart die langs het park loopt, leverde vele diepladers grond. “Voor de realisatie van ideeën is altijd wel geld te vinden, maar de exploitatiekosten financieren is vaak lastiger”, vertelt Marnix. “De opbrengst van het oud papier uit het dorp gaat deels naar het park en Dorpsbelangen schenkt af en toe wat geld.”

Dus is zo’n project ook een kwestie van geduld en doorgaan als het tegenzit. “Niet alle planten sloegen meteen aan en er bleef water op het veld staan waardoor er voor extra afwatering is gezorgd. Je doet wat je kunt, want het is niet altijd even makkelijk om vrijwilligers te vinden die zich voor langere tijd binden”, aldus Marnix. “Het is best een groot park en dan blijft het onderhoud wel eens wat achter. Met een uurtje vrijwilligerswerk red je het niet, gelukkig functioneert het wekelijkse maaischema wel.”

Toch blijven er nieuwe ideeën komen om het park verder te ontwikkelen. “Verlichting door middel van zonnecollectoren, een plek voor een imker en op termijn misschien eens een dierenweitje”. Als actief betrokken dorpsbewoner blijft Marnix zich inzetten voor de mienskip. “Je komt mekaar toch steeds weer tegen hier, hé. We zijn op mekaar aangewezen en dan wil je je wel sterk maken voor iets moois in het dorp.” Waarmee deze man de essentie van shared grien space mooi verwoordt; de openbare ruimte is van iedereen, aan ons om haar optimaal te benutten, in nij fertier.