De samenleving zou een centralere rol moeten spelen bij het aanpakken van de grote problemen waar Nederland al tientallen jaren mee worstelt.
Artikelbron: Omrop Fryslân, auteur Tiete Sijens
Dat zegt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies dat vandaag is aangeboden aan een aantal ministers.
Bern boartsje mei wetter© Jan Bensliman
De samenleving zou een centralere rol moeten spelen bij het aanpakken van de grote problemen waar Nederland al tientallen jaren mee worstelt.
Dat zegt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies dat vandaag is aangeboden aan een aantal ministers.
Der binne al jierren te min hûzen yn Nederlân© WoonFriesland
De Raad heeft gekeken naar hoe het kan dat het ons maar niet lukt om problemen zoals woningkrapte en de te grote stikstofuitstoot op te lossen.
Zo staan hoog op de politieke agenda, kabinetten maken er al decennia beleid voor, maar tot nu toe levert het allemaal niets op.
Wat moet anders? Dat vraagstuk heeft de Rli geanalyseerd.
De afgelopen 40 jaar draaide het voor de overheid steeds meer om marktwerking: alles moest efficiënt worden geregeld en het liefst ook geld opleveren.
Dat werkte goed voor de economie, we werden er allemaal beter van.
Maar de keerzijde werd langzaam maar zeker duidelijk: vervuiling van het milieu, van het water, van de bodem, minder biodiversiteit. Het algemene belang raakte uit beeld, overheid en bedrijfsleven verloren de samenleving uit het oog.
En dat terwijl gewone mensen de sleutel in handen hebben om die grote problemen op te lossen, is de conclusie van de Raad voor leefomgeving en infrastructuur.
Volgens Jantine Kriens, voorzitter van de commissie van de Rli die het onderzoek heeft gedaan, sluiten onze instituties niet goed genoeg aan op de oplossingen van de vraagstukken.
“Wat je vooral ziet is dat gemeenschappen, of mienskippen zoals jullie dat zo mooi zeggen in Fryslân, onvoldoende serieus zijn genomen.”
Als voorbeeld noemt ze de krapte op de woningmarkt. De overheid kijkt niet als eerste naar waar de samenleving behoefte aan heeft, maar zegt direct: we moeten een miljoen huizen bouwen.
“Wat wij zeggen is: ga nou eens even achteruit en bedenk samen wat voor woningbouw we nodig hebben de komende periode. Zijn het allemaal eengezinswoningen die we in de weilanden zien komen, of zijn het meer kleinere woningen? Denk daar goed over na.”
Wat betreft een ander groot probleem, de stikstof, raadt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur de overheid aan om niet in de valkuil van de technische maatregelen te blijven zitten.
“Wat daar onder ligt is de vraag: waarom is stikstof een probleem? En wat voor landbouw past bij een land dat straks twintig miljoen mensen heeft?”, zegt Kriens.
Een tractor op het land© Omrop Fryslân, Larissa Lokenberg
“Dat zou een debat moeten zijn van niet alleen de boeren en de overheid, maar ook van omwonenden, de regio, jullie mienskip.”
Dergelijk gesprekken betekenen vertraging, dat realiseert ze zich. “Maar het is vertragen om te kunnen versnellen.”
In een gesprek zullen tegenstrijdige belangen met elkaar botsen. Juist dat zijn we de afgelopen tientallen jaren uit de weg gegaan, volgens Kriens omdat we bang zijn voor conflicten.
“Dan gaan we ze technisch maken. Of we gaan roepen dat Europa het zegt. In plaats van te zeggen: hoe willen jullie dat Fryslân eruit gaat zien de komende jaren, wat vinden jullie belangrijk? Wat voor soort landbouw hoort daarbij?
Volgens mij zijn jullie daar in Fryslân volop mee bezig. Het begint altijd met: Wat willen wíj?”
Een bijeenkomst over Holwerd aan Zee, een project vanuit de gemeenschap© Bote Sape Schoorstra
Vertragen om daarna vaart te maken, betekent dat de woningkrapte en de stikstofproblemen eerst nog niet opgelost zijn. Maar we kunnen het ons niet permitteren om het anders te doen, zegt Kriens.
“We gaan versnellen door te vertragen, door naar het systeem te kijken en niet alleen maar naar dat ene puntje.”
We moeten niet bang zijn voor de verschillen die op tafel zullen komen, vindt ze. Binnen die verschillen moet je zoeken naar hoe iedereen zijn trekken kan krijgen.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur ziet dat de kortetermijnpolitiek Nederland verzwakt. Als we toekomstbestendig willen zijn, moeten we weer leren op langere termijn te denken.
“Dat vraagt moedige politici. Want het zou best kunnen dat je na vier jaar niet loon naar werken krijgt, maar dat ze een ander kiezen”, zegt Kriens.
Politici moeten meer bezig met de lange termijn, zegt de Rli© Omrop Fryslân, Oane Hoekstra
Volgens haar zitten we op een kantelpunt. Als het alleen van overheid en bedrijfsleven zou moeten komen, had ze minder vertrouwen gehad.
“Maar ik zie op ontzettend veel plekken, ook bij jullie in Fryslân, dat er mensen zijn die energiecoöperaties of woningbouwcoöperaties opzetten. En die overheid en bedrijfsleven dwingen om op een andere manier te gaan kijken.”
“Op zoveel plekken in Nederland zijn mensen zich aan het organiseren. Ik ben optimistisch.”
Artikel en foto’s overgenomen van Omrop Fryslan, gepubliceerd op 15 mei 2025. Lees het originele artikel en andere interessante artikelen over de Friese ‘mienskip’ op OmropFryslan.nl
De samenleving zou een centralere rol moeten spelen bij het aanpakken van de grote problemen waar Nederland al tientallen jaren mee worstelt.
Artikelbron: Omrop Fryslân, auteur Tiete Sijens
Dat zegt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies dat vandaag is aangeboden aan een aantal ministers.
Bern boartsje mei wetter© Jan Bensliman
De samenleving zou een centralere rol moeten spelen bij het aanpakken van de grote problemen waar Nederland al tientallen jaren mee worstelt.
Dat zegt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies dat vandaag is aangeboden aan een aantal ministers.
Der binne al jierren te min hûzen yn Nederlân© WoonFriesland
De Raad heeft gekeken naar hoe het kan dat het ons maar niet lukt om problemen zoals woningkrapte en de te grote stikstofuitstoot op te lossen.
Zo staan hoog op de politieke agenda, kabinetten maken er al decennia beleid voor, maar tot nu toe levert het allemaal niets op.
Wat moet anders? Dat vraagstuk heeft de Rli geanalyseerd.
De afgelopen 40 jaar draaide het voor de overheid steeds meer om marktwerking: alles moest efficiënt worden geregeld en het liefst ook geld opleveren.
Dat werkte goed voor de economie, we werden er allemaal beter van.
Maar de keerzijde werd langzaam maar zeker duidelijk: vervuiling van het milieu, van het water, van de bodem, minder biodiversiteit. Het algemene belang raakte uit beeld, overheid en bedrijfsleven verloren de samenleving uit het oog.
En dat terwijl gewone mensen de sleutel in handen hebben om die grote problemen op te lossen, is de conclusie van de Raad voor leefomgeving en infrastructuur.
Volgens Jantine Kriens, voorzitter van de commissie van de Rli die het onderzoek heeft gedaan, sluiten onze instituties niet goed genoeg aan op de oplossingen van de vraagstukken.
“Wat je vooral ziet is dat gemeenschappen, of mienskippen zoals jullie dat zo mooi zeggen in Fryslân, onvoldoende serieus zijn genomen.”
Als voorbeeld noemt ze de krapte op de woningmarkt. De overheid kijkt niet als eerste naar waar de samenleving behoefte aan heeft, maar zegt direct: we moeten een miljoen huizen bouwen.
“Wat wij zeggen is: ga nou eens even achteruit en bedenk samen wat voor woningbouw we nodig hebben de komende periode. Zijn het allemaal eengezinswoningen die we in de weilanden zien komen, of zijn het meer kleinere woningen? Denk daar goed over na.”
Wat betreft een ander groot probleem, de stikstof, raadt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur de overheid aan om niet in de valkuil van de technische maatregelen te blijven zitten.
“Wat daar onder ligt is de vraag: waarom is stikstof een probleem? En wat voor landbouw past bij een land dat straks twintig miljoen mensen heeft?”, zegt Kriens.
Een tractor op het land© Omrop Fryslân, Larissa Lokenberg
“Dat zou een debat moeten zijn van niet alleen de boeren en de overheid, maar ook van omwonenden, de regio, jullie mienskip.”
Dergelijk gesprekken betekenen vertraging, dat realiseert ze zich. “Maar het is vertragen om te kunnen versnellen.”
In een gesprek zullen tegenstrijdige belangen met elkaar botsen. Juist dat zijn we de afgelopen tientallen jaren uit de weg gegaan, volgens Kriens omdat we bang zijn voor conflicten.
“Dan gaan we ze technisch maken. Of we gaan roepen dat Europa het zegt. In plaats van te zeggen: hoe willen jullie dat Fryslân eruit gaat zien de komende jaren, wat vinden jullie belangrijk? Wat voor soort landbouw hoort daarbij?
Volgens mij zijn jullie daar in Fryslân volop mee bezig. Het begint altijd met: Wat willen wíj?”
Een bijeenkomst over Holwerd aan Zee, een project vanuit de gemeenschap© Bote Sape Schoorstra
Vertragen om daarna vaart te maken, betekent dat de woningkrapte en de stikstofproblemen eerst nog niet opgelost zijn. Maar we kunnen het ons niet permitteren om het anders te doen, zegt Kriens.
“We gaan versnellen door te vertragen, door naar het systeem te kijken en niet alleen maar naar dat ene puntje.”
We moeten niet bang zijn voor de verschillen die op tafel zullen komen, vindt ze. Binnen die verschillen moet je zoeken naar hoe iedereen zijn trekken kan krijgen.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur ziet dat de kortetermijnpolitiek Nederland verzwakt. Als we toekomstbestendig willen zijn, moeten we weer leren op langere termijn te denken.
“Dat vraagt moedige politici. Want het zou best kunnen dat je na vier jaar niet loon naar werken krijgt, maar dat ze een ander kiezen”, zegt Kriens.
Politici moeten meer bezig met de lange termijn, zegt de Rli© Omrop Fryslân, Oane Hoekstra
Volgens haar zitten we op een kantelpunt. Als het alleen van overheid en bedrijfsleven zou moeten komen, had ze minder vertrouwen gehad.
“Maar ik zie op ontzettend veel plekken, ook bij jullie in Fryslân, dat er mensen zijn die energiecoöperaties of woningbouwcoöperaties opzetten. En die overheid en bedrijfsleven dwingen om op een andere manier te gaan kijken.”
“Op zoveel plekken in Nederland zijn mensen zich aan het organiseren. Ik ben optimistisch.”
Artikel en foto’s overgenomen van Omrop Fryslan, gepubliceerd op 15 mei 2025. Lees het originele artikel en andere interessante artikelen over de Friese ‘mienskip’ op OmropFryslan.nl
Er is iets heel wonderlijks aan de hand binnen onze gemeenschappen. In...
Terwijl wereldleiders aan het onderhandelen waren op de Klimaattop in Dubai vond...
Fryslân Bloeit gaat over plezier hebben, gezonder leven, aandacht voor elkaar hebben,...
